Hằng năm, cứ vào độ tháng 2, tháng 3 âm lịch, thời tiết bắt đầu ấm lên là lúc núi rừng Điện Biên, Tây Bắc trắng trời hoa Ban. Từ lâu, hoa ban được xem là biểu trưng cho cả vùng đất Tây Bắc.
Cây ban thân mộc, không mọc thẳng mà uốn khúc, chia cành phân nhánh. Cứ mỗi độ đông về, cây ban tự mình trút lá, dồn nhựa vào thân, đợi sang xuân ấm áp đâm chồi nảy lộc. Lá ban mọc cách, không xếp thành tán và không rậm rạp như các loài cây khác. Dù mọc trên đồi cỏ khô hay bám vào vách đá cheo leo, ban vẫn mang trong mình một sự sống bất diệt.
Có hai loại ban là ban Trắng và ban đỏ, nhưng ban trắng chiếm đa số ở vùng này. Đầu tháng hai âm lịch là thời điểm hoa ban lác đác nở; rộ nhất và đẹp nhất là đầu tháng ba, đến đầu tháng tư thì hoa bắt đầu tàn.
Khắp rừng núi Điện Biên, đâu đâu cũng chỉ thấy hoa ban. Ban nở trắng trời, trắng đất. Ban không nằm trong sân nhà, không che ngang mái hiên, không gần gũi, dung dị như đào, như mận mà thênh thang giữa đất trời. Từng chùm ban trắng bao phủ cả thung sâu, rồi lại leo vút lên cao bồng bềnh như mây vắt ngang đỉnh núi. Từng chum, từng chùm xòe cánh, điểm những chấm trắng muốt lên nền trời xanh thẳm ban trưa.
Những nụ hoa thon thon như búp tay người con gái dắt lối những kẻ tò mò lạc sâu vào giữa rừng hoa. Trên đầu, ngàn vạn cánh hoa rung rinh như ngàn vạn cánh bướm đang tỏa hương thơm ngào ngạt, quyến rũ. Dưới chân, ban rụng lớp lớp cánh, đậu cả bông xuống thảm cỏ xanh vẫn xòe cánh thắm, dịu dàng biết mấy. Ban đẹp lắm, đẹp như người con gái Thái. Vẻ đẹp viên mãn, tròn đây; vẻ đẹp rực rỡ mà mộc mạc, khiêm nhường; vẻ đẹp hoang dại mà không kém phần quyến rũ.
Người ta nói ban trắng gắn với tình yêu của một đôi trai gái. Thuở ấy, ở vùng Tây Bắc chàng trai tên là Khum đem lòng yêu cô gái tên Ban. Khum có tài săn bắn, luôn chăm lo nương rẫy. Nàng Ban thì xinh đẹp, khéo tay. Không biết bao nhiêu chàng trai đem lòng yêu làng, nhưng trái tim nàng đã trao cho chàng Khum. Cha nàng Ban chê thân phận nghèo của chàng Khum nên ép gả con cho con trai nhà Tạo Nường. Cầu xin cha không được, bước đường cùng, nàng chạy đi gặp chàng Khum cầu cứu. Không gặp được chàng, nàng buộc khăn piêu nơi cầu thang nhà chàng rồi đi tìm chàng. Cuối cùng kiệt sức nàng ngã gục sau khi vượt qua một dãy núi cao. Nơi nàng ngã xuống sau đó mọc lên một cây hoa màu trắng. Và rồi loài hoa ấy mọc lan ra khắp núi rừng Tây Bắc, cứ mỗi độ xuân về, hoa nở trắng trời, tỏa hương ngan ngát khắp núi rừng. Từ đó người ta đặt tên loài hoa ấy là hoa ban.
Cái sắc trắng tinh khôi như nụ cười e ấp của cô gái vùng sơn cước cứ da diết, xốn xang. Chỉ một lần lạc bước vào thiên đường ban trắng bạn sẽ không nỡ rời đi. Xuân sắp về rồi, nếu không muốn lỡ hẹn với mùa ban trắng năm nay, nhanh tay đặt vé máy bay đi Điện Biên tại đại lý vé máy bay để sở hữu tấm vé giá rẻ nhất.
