netviettravel: – Giống như cơn mưa rào xóa tan đi cái nóng oi ả của mùa hè, bát canh chua cá khoai thơm mát, chua ngọt gợi luôn gợi lên trong lòng những đứa con xứ Thanh xa quê. Du lịch biển Thanh Hóa ngoài hải sản tươi ngon, hãy một lần thử món ăn dân dã, ăn rồi lại muốn ăn tiếp này.
Thường bán theo mớ ở các chợ cá ven biển miền Trung, cá khoai thân mềm, tròn như củ khoai, màu trắng ngà và chỉ dùng để nấu canh. Canh cá khoai có nhiều cách nấu, song nấu với rau thì là có hương vị riêng là cách nấu phổ biến ở các vùng quê ven biển Thanh Hóa.
Trong các món canh, canh cá là món được nhiều người ưa chuộng vì nhiều chất dinh dưỡng, ngon miệng lại dễ ăn. Nấu canh cá mỗi nơi cho các loại gia vị khác nhau nên bát canh cũng có hương vị rất khác nhau. Canh cá khoai nấu với rau thì là theo kiểu Xứ Thanh chắc chắn sẽ làm hài lòng những người sành ăn nhất:
Anh đi anh nhớ quê nhà
Bát canh khoai nấu thì là tỏa hương
Nhớ người dãi nắng dầm sương
Nhớ cây rau má khiêm nhường bờ ao
Cá khoai thường đánh bắt được nhiều vào mùa Đông – Xuân nên khách du lịch đến Sầm Sơn ít được biết vì họ thường hay đi biển vào mùa hè. Cá khoai là món ăn khá phổ biến của người dân biển vì đây là loại cá nhỏ, ở chợ, khi bán người ta thường xâu lại thành buộc chục con hoặc bán theo mớ. Trước đây cá khoai rất rẻ, là thực phẩm hay mua của những người ít tiền. Nhưng mấy năm gần đây, nhất là thời điểm sau Tết, khi nhiều nhà đã chán ngấy với các món ăn nhiều đạm và đường của các mâm cỗ Tết, cá khoai bị đẩy lên giá đến chóng mặt. Có hôm, tại chợ biển Sầm Sơn, người nội trợ đã phải mua đến 15.000 đồng một con cá khoai. Bình thường thì chỉ cần vài nghìn đồng là mua được một xâu cá khoai chục con đủ cho một nồi canh ngon cho cả nhà.
Cá khoai mua về không để lâu được vì dễ bị ươn. Cho nên để nấu canh cá khoai, trước đây thường đến gần bữa ăn, người ta chạy ù ra chợ, mua một xâu cá khoai với mấy túm rau thì là, vài quả cà chua và mấy cọng hành hoa, thế là đã có nồi canh ngon lành. Ca dao Sầm Sơn có câu: “Thì là mà nấu cá khoai/Con gái chết mệt, con trai phải lòng”. Trước kia canh cá khoai là món ăn của người nghèo vì cá khoai là loại cá nhỏ, rẻ tiền. Những người sang thường mua cá chim hay cá thu, hoặc ít ra cũng phải là cá nục, cá ngừ, cho nên cá khoai mua theo mớ là món của người ít tiền. Tuy nhiên, đừng bao giờ coi thường món cá dù đó là loại cá nhỏ. Nhiều người cho rằng người Nhật Bản rất thông minh và làm kinh tế thành công vì họ ăn cá nhiều hơn ăn thịt. Có lẽ đó là một nhận định đúng vì theo sự phân tích của các nhà khoa học, trong thành phần của cá không những rất giàu đạm, có khoảng 30 loại acid amin, trong đó có những acid amin không thể thay thế được như lysin, methionin, triptofan, valin…Hàm lượng đạm trong cá biển lại nhiều gấp rưỡi các loại cá nước ngọt và đặc biệt là cá biển có thêm nhiều loại muối khoáng các nguyên tố vi lượng rất cần cho sự phát triển của cơ thể con người như iod, đồng, coban, kẽm ăn nhiều cá biển vừa đảm bảo đủ chất dinh dưỡng mà lại phòng ngừa được các bệnh đáng sợ như bệnh xơ vữa động mạch, bệnh bướu cổ. Riêng đối với cá khoai là một loại cá biển có có hàm lượng mỡ cá khá nhiều, nhưng lại dễ đồng hóa, không sợ tăng cholesterol trong máu. Trong mỡ cá còn có chứa nhiều vitamin A, B, D cần thiết cho cơ thể con người, nhất là trẻ em và người cao tuổi.
Cách chế biến món canh cá khoai cũng rất đơn giản, không cầu kỳ và phức tạp. Cá khoai mua về rửa sạch, chặt bỏ đầu, đuôi và vây rồi cắt thành từng khúc khoảng hai đốt ngón tay. Ướp thịt cá đã làm sạch bằng gừng và tỏi đập dập, băm nhỏ, để riêng vào một bát to. Khi nấu canh, trước hết cho mỡ vào nồi, phi hành cho thơm rồi thái lát chừng ba quả cà chua bỏ vào đảo đều. Đổ nước vào đủ cho một nồi canh theo số lượng cá mua về và số người ăn. Khi nước đã sôi trở lại chừng 03 phút thì cho thịt cá đã ướp gia vị vào đun sôi trở lại. Chú ý thịt cá khoai rất mềm nên cho nhỏ lửa và không khuấy đảo nhiều để thịt cá khỏi bị nát. Nêm muối hoặc bột canh vừa ăn. Cuối cùng, cho rau thì là đã rửa sạch, thái khúc vào. Yêu cầu của bát canh cá khoai là nước phải trong, ngọt vị thịt cá khoai, rau thì là có màu xanh mát, cà chua đỏ không bị nát quá, thịt cá từng khúc màu trắng đục, trong như những miếng thạch.
Bát canh cá khoai bày ra mâm vừa đẹp mắt lại vừa ngon miệng. Những khúc cá khoai trắng ngà nổi bật trong màu đỏ của cà chua, màu xanh của rau thì là và mùi thơm đặc trưng của canh cá khiến thực khách ứa nước miếng muốn cầm bát ngay. Cơm trắng ăn với canh cá khoai, chẳng cao lương mỹ vị gì mà ai cũng ngon miệng, đưa cơm hơn cả khi nhà có cỗ sang trọng. Canh cá khoai phải ăn nóng nên người nội trợ chú ý đây là món chế biến cuối cùng khi cả nhà đã vào mâm. Thường khi ăn canh cá khoai có thể ăn kèm với rau xà lách, rau mùi cho hợp khẩu vị. Ngày xưa, bữa ăn của con nhà nghèo vùng biển thường chỉ có món canh cá khoai với đĩa moi kho khô với khế, đó là những món ăn bình dân rẻ tiền của dân biển. Thế mà những chàng trai, cô gái vùng biển vẫn rất vạm vỡ, mạnh khỏe, xinh đẹp vì thực phẩm bảo đảm chất dinh dưỡng và dễ tiêu hóa.
Mùa cá khoai đi biển đánh bắt được nhiều vào cữ Đông – Xuân. Ra Tết, nhà nào cũng đã ngấy với thịt mỡ, bánh chưng nên món canh cá khoai bỗng chốc trở thành đặc sản. Đã có hôm, ra giêng, phải đi chợ sớm mới chuẩn bị được nồi canh cá khoai vì đi chậm là chợ hết cá. Ngày nay, với công nghệ đông lạnh và vận chuyển nhanh, nhiều chợ thành phố cũng đã có cá khoai bán cho người sành ăn. Cá khoai nấu với rau thì là, vì thế, không chỉ là hương vị quê nhà nữa mà đã trở thành văn hóa ẩm thực Xứ Thanh.
Nguồn: internet
